نحوه محاسبه سهم هر واحد از هزینه‌های مشترک ساختمان
مقدمه: یکی از عوامل اصلی نارضایتی و اختلاف بین ساکنین ساختمان‌های مسکونی، نحوه تقسیم هزینه‌های مشترک است. وقتی سهم برخی واحدها بیش از حد به نظر برسد یا شفافیت وجود نداشته باشد، اعتراض‌ها شروع می‌شود.
انواع هزینه‌های مشترک در ساختمان
- هزینه‌های ثابت: مانند نظافت مشاعات، شارژ آسانسور، حقوق سرایدار و نگهبان، برق مشاعات
- هزینه‌های متغیر: مثل تعمیرات دوره‌ای، رنگ‌آمیزی یا ایزوگام پشت‌بام
- هزینه‌های اختصاصی: مختص واحد خاصی هستند مثل تعمیر کولر یا لوله‌کشی داخل واحد
روش‌های رایج تقسیم هزینه‌ها بین واحدها
- تقسیم مساوی: برای ساختمان‌های کوچک؛ ساده ولی گاهی ناعادلانه
- بر اساس متراژ: منصفانه‌تر و رایج‌ترین روش طبق قانون تملک آپارتمان‌ها
- بر اساس تعداد نفرات: برای هزینه‌هایی مانند مصرف آب یا گاز مشترک
- روش ترکیبی: تقسیم بر اساس نوع هزینه (مثلاً حقوق سرایدار مساوی، تعمیر آسانسور بر اساس متراژ)
چالش‌ها و اعتراضات رایج
- نبود شفافیت در نحوه محاسبه
- نبود مستندات قابل پیگیری
- تفاوت مبلغ پرداختی با میزان مصرف واقعی
- عدم حضور در جلسات تصمیم‌گیری
- تصمیمات سلیقه‌ای مدیر
راهکارهای هوشمند برای مدیریت منصفانه هزینه‌ها
- استفاده از نرم‌افزار حسابداری ساختمان مانند اپلیکیشن‌های حرفه‌ای
- محاسبه خودکار و مستند هزینه‌ها
- قابلیت مشاهده و گزارش سهم هر واحد توسط ساکنین
- افزایش شفافیت و اعتماد ساکنین
نظر قانون درباره تقسیم هزینه‌ها
طبق ماده ۴ قانون تملک آپارتمان‌ها، هر واحد باید سهم خود را از بخش‌های مشترک پرداخت کند. اگر ساکنین توافق کنند، می‌توانند روش‌های دیگری هم تصویب کنند؛ اما باید مستند و ثبت‌شده باشد.
راهنمای عملی برای مدیران جهت ایجاد شفافیت کامل
- مستندسازی روش محاسبه و تصمیمات: ارائه واضح فرمول‌ها به ساکنین
- اعلام گزارش‌های ماهانه: افزایش اعتماد با گزارش‌های مالی دوره‌ای
- استفاده از ابزارهای دیجیتال: اطلاع‌رسانی، رأی‌گیری و ثبت فرایند به شکل حرفه‌ای
نتیجه‌گیری
تقسیم عادلانه هزینه‌های ساختمان، نه‌تنها از بروز اختلافات جلوگیری می‌کند، بلکه باعث افزایش مشارکت، اعتماد و رضایت ساکنین می‌شود.
